yaradılış..

enûma eliş..

babilin yaradılış destanı..

 

içinde..

“gerçeklerin bulunduğu tek yer olan tarihi daha da çok sevmesi dileğiyle” yazılıp armağan edilen kitap..

anlamı.. vaktiyle yukarda..

babilliler ve asurlulardan kalma teoloji ile bağlantısı nedeniyle.. çok ünlü olmuş.. V. bölüm dışında neredeyse tamamı bulunmuş..  kral asurbanipalin kütüphanesinde 1848-76 arasında çıkarılmaya başlanmış…1929 da urukta bulunmuş son tablet..

yazıtlar kil tabletlere çivi yazısıyla yazılmış ve şiir şeklinde..tabletlerin kimi mö altıyüze kimi mö bin'e tarihlenmiş.. ama çoğu kopya.. en kötü ya da iyi olasılıkla mö binde yazılmışlar..

toplam yedi tablet.. dediğim gibi beş yok bulunamamış..

tanındıkları ad da.. “vaktiyle yukarda” yani.. şiirin ilk dizesi..

“il tanrısal ana baba Apsû ile Ti’amat ve oğulları Mummu ile başlıyor..

apsu tatlı su okyanusu.. tiamat tuzlu su okyanusu mummu da su buharı .. bulut sis..

suyun halleri ailesi..

/ aynen benim ailem.. ben çekirdek ve 19luk.. isimsel olarak öncel tanrısalmışız =D../

derken başka çocuklar.. onların çocukları oluyor.. ve bu genç tanrılar yaşam ve canlılık dolu olduklarından.. neşeli ve gürültülü bir yaşama başlıyorlar.. ama bu eğlenceler yaşlı ve rahatına düşkün anababaların ve ataları apsuyla tiamatın rahatını bozuyor.. uykularını kaçırıyor..

sonun apsu yok etmeye karar veriyor.. gençleri..

tiamat “kendi doğurduklarımızı öldürmemeliyiz.. hatalılar ama hoş karşılamalıyız “ diyorsa da apsu yok etmeye..kararlı ve inat ediyor..

bu duyulunca genç tanrılar karşı saldırıya geçiyor ve apsuyu öldürüyor.. tiamati da affediyorlar..

derken bir tapınak kuruyor.. yerleşiyor karşı çıkanların başı.. orda bi de çocuğu oluyor.. marduk..

ama tanrılar arasında gene düzenden hoşlanmayanlar var..

tiamatı kışkırtıyorlar..

zaten kocasının öldürül0esinden rahatsız olan tiamat sıkıntılı..

sonuçta öc almaya karar veriyor..diğerleri karşı koymaya kararlı savaşıyorlar .. uzun süren denemelerden sonra.. sonunda marduk..

tiamanı öldürüyor.. gövdesini ikiye bölerek evreni yaratıyor.. bir yarısıyla göğü.. diğeriyle yeri yaratıyor..

büyük tanrıları takımyıldızlar olarak göğe yerleştiriyor.. takvimi yaratıyor.. güneşin doğu batı kapılarını yerleştiriyor..

tiamattan yana olan tanrılar diğerlerinin hizmetine veriliyor ama o kadar çok ağlaşıyorlar ki marduk sonunda insanı yaratıyor.. tanrılara hizmet etsinler diye..

insan tiamatı dolduruşa getiren kingunun kanından yaratıldı..

….yaradılış derlerse de..

savaşlar bu öyküde yaratma anlatılarından çok yer tutmakta.. olsa olsa yedi tabletten ikisinde yaratma var..

aslında amacın babilin baş tanrısını övme yüceltme ve nasıl haketmiş bu pozisyonunu.. onu aktarma amacı var gibi görünüyor.. tabletlerin..

yani mardukun anını şanını şişirmek için.. egemenliğini gerekçelemek için bir de yaradılış eklenmiş gibi destana..

hem de babilin tanrıların oturmak için yaptıkları bir yer olduğunu anlatmaya çalışır.. siyasal mesajı da vardır yani..

babilin varlığını ta zamanın öncesine yerleştirir.. bu destan..

ben demedim tabi.. bilim insanları diyorlar..

ben en sonda diyeceğim lafımı..=)

bir de bu destanın ilk olarak.. nisanın sekiz ve dokuzunda yapılan marduk festivalinde.. tüm tanrıların “mardukun ellerini almaya” geldiklerinde okunduğu varsayılıyor..

benim buduara da aynı zamanda getirilmiş oldu.. belki bir yararı olur.. =P..

diyeceklerime gelince..

şu gelip de dünyaya çarpmasından korkulan gezegenin adının marduk olması bir tesadüf olabilir mi sizce..

yoksa.. amaçlı mıdır.. bir çember mi kapanacak yoksa..

hangisi olursa olsun.. yaratan mardukun eserini yok etme olasılığı olanın da marduk olması düşündürücü değil mi..

hatta ellerimle yok ederim yarattığım evreni.. demek geldi içimden =D..

tiamata gelelim sonra..

önce çocuklarını korumak için başkaldırıp.. sonunda çok düşünüp.. sadakat ve vefa uğruna yok edildiği savaşlara kalkan kadın.. neden başladı bu süreç..

bir erkeğin kendi çocuklarının çıkardığı sorunlara gürültülere tahammül edememesinden.. neymiş.. uyku uyuyamamış..

yani tiamat kadın.. sevgi vefa ve sadakat etiklerine bağlılığı yüzünden yok oluyor.. bir erkeğin egoist tutumu yüzünden yok oluyor..

gel sinirlenme..

ha bi de.. insanın yaradılışı var..

tanrılara hizmet etsin diye yaratılması değil canııım..

ne olabilir..

fitne.. arabozucu nifak tohumcusu kingunun kanından gelmesi elbet..

evet ne demişti bana kitabı armağan eden..

gerçekler tarihte gizlidir demişti değil mi..

=)

*************

resim..

vaktiyle yukarda..ile değil.. tamamiyle kişisel durumumla bağlantılı.. =)